آیا توجه صرف به ضریب تاثیر مجله در انتخاب مقالات صحیح است؟
پژوهشگران به دلایل مختلفی مانند یافتن موضوع پژوهش، بررسی ادبیات پژوهش، نگارش مقدمه و بحث و نتیجه گیری مقاله و موارد دیگر می‌بایست به مطالعه مقالات مختلف بپردازند. در این میان، ملاک‌هایی برای ارزیابی مقالات نیز وجود دارد که پژوهشگران با علم بر آنها با چشم مسلحی به جستجوی مقالات مورد نظر خود می‌پردازند. شاید تاکنون شما شنیده باشید که هرچند یک مقاله به حیطه مورد پژوهش شما بسیار مرتبط باشد ولی اساتید و راهنمایان پژوهشی شما آن مقاله را مورد پذیرش قرار ندهند. در ایران و در بسیاری از دانشگاهها موضوع پژوهشی را برای انجام پایان نامه و یا مقاله مورد پذیرش قرار می‌دهند که دارای مقاله بیس قوی باشد و بر ان اساس اساتید مجاب شوند که موضوع پژوهش را مورد تایید قرار دهند. حال، یکبار دیگر شاهد آن بوده‌ایم که بسیاری از این مقالات بیس (base) به خاطر آنکه در یک مجله قوی چاپ نشده است مورد قبول قرار نمی‌گیرند. حال برخی از پژوهشگران و اساتید صرفاً به ضریب تاثیر مجله‌ای که مقاله در آن چاپ و انتشار یافته است توجه می‌کنند و در صورتیکه مجله فاقد ضریب تاثیر باشد آن را مورد قبول قرار نمی‌دهند. سوال این است که آیا توجه صرف به ضریب تاثیر مجله در انتخاب مقالات صحیح است؟ در این مطلب به ارایه توضیحاتی در این زمینه می‌پردازیم (بیشتر بخوانید: کاربردهای صحیح و غلط از ایمپکت فاکتور مجله).
آیا توجه صرف به ضریب تاثیر مجله در انتخاب مقالات صحیح است؟
ضریب تاثیر توسط موسسه تامسون رویترز و صرفاً برای مجلات وب آف ساینس (Web Of Science) آن پایگاه محاسبه می‌شود. بسیاری از مجلات در دنیا وجود دارند که جزو مجلات معرفی شده در پایگاه تامسون رویترز نمی‌باشند و نمایه‌های دیگری را دارند. یا برخی از مجلات به زبانهای غیرانگلیسی انتشار می‌یابند. حال سوال این است که آیا مقالاتی که در این مجلات چاپ می‌شود مقالات بی‌مایه و ضعیفی هستند؟ آیا مقالاتی که به زبانهای دیگر و در مجلات داخلی کشورهای مختلف چاپ می‌شوند قابلیت استناد ندارند؟
هیاهوی و تب و تاب موجود در کنار مجلات ISI معرفی شده توسط موسسه تامسون رویترز گهگاهی باعث می‌شود که بسیاری از پژوهشگران و حتی اساتید دانشگاهها این طرز تلقی اشتباه را پیدا کنند که صرفاً مقالاتی مورد استناد و قابل اعتنا هستند که جزو فهرست وب آف ساینس موسسه تامسون رویترز باشند و حتماً نیز ضریب تاثیر بالای ۱ داشته باشند. این یک حقیقت است که مجلات موجود در وب آف ساینس تامسون رویترز مجلات بسیار معتبری هستند اما این دلیل قانع کننده‌ای نمی‌تواند باشد تا اینگونه تلقی کنیم که مقالات سایر مجلات که جزو این لیست نیستند از لحاظ علمی هیچ ارزشی ندارند. در ارزیابی مجلات باید به پایگاه‌هایی که مقالات آن را ایندکس می‌کنند توجه شود. شاید برای مثال مقالات مجله‌ای در پایگاه علمی اسکوپوس نمایه شوند که پایگاهی قابل اعتماد و از لحاظ علمی دارای کفایت و ارزش بالایی است.
بنابرانی، نتیجه‌گیری که می‌توان انجام داد آن است که تنها یکی از فاکتورهای مهم در ارزیابی مجلات داشتن ایندکس در فهرست مجلات وب آف ساینس موسسه تامسون رویترز است و می‌باید در بررسی کفایت یک مقاله با دید گسترده‌تری و با دانش بیشتری عمل کرد (بیشتر بخوانید: ارزیابی کیفیت مقاله و پنج نکته استثنایی آن).
لینک‌های مرتبط و مفید دیگر را مطالعه کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید