۵ عمل غیراخلاقی در پژوهش که ادیتورهای مجله از آنها نفرت دارند

پژوهش نیز مانند سایر رفتارهای نوع انسانی در اصل و ماهیت خود یک رفتار قلمداد می‌شود که می‌توان آن را بر اساس جندین معیار و ملاک غیراخلاقی یا اخلاقی تلقی نمود. این ملاکها و و معیارها اصولاً از طرف ادیتورها و پژوهشگران ارشد و صاحبان انتشارات وضع می‌شود که به اصطلاح سره را از ناسره تشخیص می‌دهد. مطلب زیر اقتباسی از مصاحبه یک پژوهشگر با تعدادی چند از معروفترین ادیتورهای مجلات معتبر دنیا در مورد ۵ عمل غیراخلاقی در پژوهش که ادیتورهای مجله از آنها نفرت دارند می باشد. ادیتورها در این مطلب به ذکر مواردی می‌پردازند که در پژوهش‌ها از روبرو شدن با آنها مقاله ارسال شده را بدون هیچ چون و چرایی رد می‌کنند. با وب سایت چاپ مقاله اوج دانش همراه باشید.

۵ عمل غیراخلاقی در پژوهش که ادیتورهای مجله از آنها نفرت دارند

۱- مولفین و پژوهشگران اغلب مقاله خود را در آن واحد به بیش از یک مجله ارسال می‌کنند. آنها باید این مساله را در نظر بگیرند که در بیشتر اوقات داوران چند مجله مشترک هستند و ارسال به بیش از یک مجله در آن واحد به سادگی از سوی داوران و ادیتورها می‌تواند کشف شود. به این خاطر با مرتکب شدن به چنین رفتاری نام مولفین معمولاً در لیست سیاه مجلات قرار می‌گیرد و به راحتی نمی‌توانند در آینده مقالات خود را چاپ کنند.

۲- سرقت علمی تنها به این مفهوم نیست که در مقاله خود، نتایج پژوهشگران دیگر را بدون ذکر رفرنس ارایه کنیم بلکه  اگر نویسنده سعی کند در نگارش مقاله کنونی از مقالات قبلی خود به صورت ناشیانه استفاده نماید نیز سرقت علمی تلقی می‌شود. این کار با مفهوم خود ارجاعی است و مولفین برای اینکه ضریب استناد مقالات خود را بالاتر ببرند گاهاً به صورت ناشیانه و حتی بدون هیچ گونه ارتباط منطقی بین رفرنس و موضوع کنونی مورد بررسی، به مقالات گذشته خود ارجاع می‌دهند. در نظر داشته باشید که ادیتورها کاملاً این موارد را چک می‌کنند و بسیار حساس هستند.

۳- ادیتورها با انواع مختلفی از نویسندگان روبرو هستند. بعضی از پژوهشگران اسامی بر روی مقاله به عنوان نویسنده ذکر می‌کنند که آنها هیچ نقشی در نوشتن مقاله نداشته‌اند یا اینکه اسامی که باید ذکر می‌شد بر روی مقاله به هر دلیلی ذکر نشده است. ذکر نام فردی که در طول انجام مقاله فعالیت خاصی نکرده است به خودی خود مشکلی ندارد. اما، گاهاً مولفین بدون کسب اجازه از فردی اقدام به ذکر نام وی به عنوان مولف می‌کنند تا بلکه شهرت و آوازه او بتواند امتیازی مثبت در فرآیند پذیزش و چاپ مقاله داشته باشد. برعکس، فردی که در فرآیند نگارش مقاله کمک کرده است اما اسم وی در میان مولفین درج نشده است. در صورتی که شکایتی از این افراد به دفتر مجله ارسال شود، ایدتورها به صورت جدی این مساله را پیگیری خواهند نمود و تاثیر بسیار منفی در فرآیند پذیرش و چاپ خواهد داشت.

۴- در عرصۀ علم و پژوهش امکان بروز تضاد منافع وجود دارد. ممکن است نتایج پژوهش‌های یک پژوهشگر به‌گونه‌ای باشد که به وی سود اقتصادی برساند. اگر نویسنده دارای جایگاه یا شرایط خاصی باشد که این جایگاه یا شرایط با پژوهش و نتایج آن رابطه‌ داشته باشد، این رابطه باید کاملاً شفاف‌سازی شود تا مخاطبان تصمیم‌گیری دقیق‌تری دربارۀ پژوهش و نتایج آن داشته باشند. مهم‌ترین کارکرد بخش تضاد منافع (که از آن در فارسی با عنوان تضاد علائق یا برخورد منافع هم یاد می‌شود) دقیقاً اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازیِ همین رابطۀ خاص نویسنده با پژوهش و نتایج آن است. محتوای تضاد منافع همیشه مربوط به مسائل اقتصادی نیست. اگر مقاله‌ای همراه با نام نویسندگانش برای یک داور ارسال شد و نویسندگان از همکاران و آشنایان داور باشند، در این صورت وظیفۀ داور است که این را به اطلاع دفتر مجله برساند. در مواردی ممکن است برحسب اتفاق مقاله‌ای از دانشجوی داور به صورت بدون نام برای او ارسال شود و داور با خواندن محتوا متوجه این مطلب شود، در چنین مواردی داور باید این را به اطلاع سردبیر و دفتر مجله برساند. البته این افشای حقیقت به این معنا نیست که داور به‌طور حتم مرتکب تضاد منافع می‌شود و داوری‌اش فاقد صلاحیت و دقت لازم است بلکه اخلاق حکم می‌کند که سردبیر و دفتر مجله از این قضیه باخبر باشد. بنابراین، رعایت این اصول و نگارش تضاد منافع و شفافیت و صراحت در آن از اصول اساسی مقاله برای ادیتورهاست.

۵- نگارش سالامی یا حجم دهنده نیز یکی از موارد بسیار حساس ببرای ادیتورهاست. ادیتورها با مشاهده چنین نگارش‌هایی دیدگاه بسیار منفی نسبت به مقاله می‌گیرند. برای آشنایی با مفاهیم نگارش سالامی و یا حجم دهنده می‌توانید این مطلب را مشاهده کنید (انتشار سالامی و انتشار حجم دهنده چه مفهومی دارند؟)