بخش دهم: نوشتن قسمت بحث و نتیجه گیری

در نوشتن قسمت بحث و نتیجه گیری به تفسير نتايج، بحث و نتيجه‌گيري و ارتباط ميان يافته‌ها با تحقيقات و تئوري‌هاي پيشين پرداخته می‌شود. ساختار اين بخش بر عكس مقدمه است، از جزئيات نتايج پژوهش شروع و به سمت كليات حركت مي‌كنيم.

ساختار بخش بحث و نتیجه‌گیری

۱- می‌توان این بخش را با ذکر دوباره هدف پژوهش شروع کرد. به مثال زیر توجه کنید:

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط بین گرم شدن هوای کرده زمین و تغییرات اقلیمی در دشت‌های شمال غربی ایران انجام گرفت.

۲- یافته‌ها به صورت خلاصه و به شکل جداگانه آورده می‌شود. به مثال زیر توجه کنید:

اولین یافته‌ای که از پژوهش حاضر به دست آمد، این بود که گرمایش زمین سبب کاهش آب‌های سطحی شده است.

۳- نتیجه به دست آمده را با نتایج پژوهش‌های پیشین مقایسه کنید و ذکر کنید که آیا این یافته با پژوهش‌های دیگر همسو بوده است یا خیر.

۴- یافته به دست آمده را تبیین کنید. چرا چنین نتیجه‌ای به دست آمده است. برای این کار می‌توانید از مدل‌ها یا نظریات مختلف استفاده کنید.

۵- تمام یافته‌های به دست آمده را در بخش نتیجه‌گیری خلاصه کنید.

۶- محدودیت‌های پژوهش را ذکر کنید و پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آینده ارائه دهید.

اصول اساسی در نوشتن قسمت بحث و نتیجه گیری

۱- ابتدا با بياني كلي راجع به ماهيت نتايج، بحث را شروع كنيد. مي‌توان قبل از آن نيز يك بار ديگر هدف اصلي پژوهش راذكر كرد

۲-  ساختار اين بخش فني‌تر از ساير بخش‌ها است. از بحث در خصوص نتايج و تعبير و تفسير آن‌ها شروع مي‌شود، سپس يك نتيجه‌گيري از يافته‌هاي به عمل مي‌آيد.

۳- در قسمت نتيجه‌گيري سعي مي‌شود نتايج مطالعه حاضر در بدنه دانش موجود قرار گيرد. تلویحات نظري، عملي، تجربي و روش‌شناختي يافته‌ها بيان مي‌شود. در پايان محدوديت‌ها مطالعه حاضر و پيشنهادهايي براي مطالعات آتي مورد بحث قرار مي‌گيرد.

۴- اگر ساختار نگارش مقدمه را به مثابه قيفي در نظر بگيريم كه از كليات يعني زمينه بحث شروع مي‌شود و به جاي باريك قيف يعني فرضیات ختم مي‌شود؛ ساختار نگارش بحث مشابه يك قيف بر عكس است كه از جاي باريك يعني بحث و تفسير در خصوص تك تك نتايج شروع مي‌شود و به بالاي قيف يعني نتيجه گيري و بسترسازي براي ارائه نظريه و بسط دانش ختم مي‌شود.

۵- تبيين‌هاي ارائه شده را به نكاتي كه در مقدمه به آن اشاره كرديد ربط دهيد.

۶- نتايج را با كلمات متفاوت دوباره در اين قسمت تكرار نكنيد.

۷- يافته‌هاي جديد را در مقايسه با يافته‌هاي ديگران تفسير كنيد.

۸- تبيين‌هاي احتمالي همسويي و ناهمسويي نتايج مطالعه خود را با مطالعات ديگران بيان كنيد.

۹- به محدوديت‌هاي مطالعه خود اشاره كنيد. به مواردي اشاره شود كه در ارتباط با يافته‌هاي پژوهش است و تعميم پذيري آن‌ها را با اشكال مواجه مي‌سازد. گرفتاري‌هاي پژوهشگر در اين قسمت جايگاهي ندارد.

۱۰- پيشنهادهاي ارائه شده در راستاي حل محدوديت‌ها و قابل اجرا باشد.

۱۱- ذکر کمک هایی که این یافته به گسترش دانش نظری نموده است.

۱۲- مشخص کنید که یافته‌های شما در چه بخش‌هایی کاربرد دارد.

۱۳- احاطه یافتن بر نظریه‌ها و ادبیات پژوهش قبل از اقدام به تدوین این قسمت.

۱۴- خودداری از ارائه قضاوت‌های شخصی و آوردن تفسیرهای ورای داده‌ها.

۱۵- خودداری از ارائه تعمیم‌های فاقد شواهد و تعمیم‌های با شواهد اندک.

چاپ کتاب با مجوز رسمی

ثبت مقاله در مجلات علمی پژوهشی

پنج نکته استثنایی در ارزیابی کیفیت مقاله

چاپ مقاله در مجلات معتبر و ۷ نکته مهم آن از دیدگاه الزویر